Roland Topor urodził się 7 stycznia 1938 roku w Paryżu we Francji w rodzinie polskich Żydów, autor opowiadań i sztuk teatralnych, reżyser teatralny i filmowy, aktor, scenograf, scenarzysta i rysownik. Zainteresowania artystyczne przejął po ojcu, który ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. W roku 1930 rodzina Toporów wyemigrowała do Francji. W 1964 roku Roland ukończył École Nationale des Beaux-Arts w Paryżu. Od 1958 publikował rysunki, między innymi w pismach „Bizarre” i „Le rire”. W latach 1961-1965 współpracował z głośnym pismem satyrycznym „Hara-Kiri”. Był także współzałożycielem, razem z Fernando Arrabalem, Alejandro Jodorowskym i Jacques’em Sternbergiem, Grupy Panicznej (1962).
W 1964 roku ukazała się jego pierwsza powieść pod tytułem „Chimeryczny lokator” w której autor przedstawia w bardzo charakterystyczny dla niego, groteskowy, sposób obraz drobnomieszczaństwa. W 1967 roku wydano drugą powieść Topora pod tytułem „Księżniczka Angina”. W tym samym roku ukazał się zbiór opowiadań „Cztery róże dla Lucienne”. W 1969 Topor otrzymał nagrodę Deux Magots za dramat „Joko świętuje rocznicę”. W 1975 ukazały się „Wspomnienia starego idioty”. W 1976 roku odbyła się premiera sztuki „Da Vinci miał rację”, a w 1990 „Joko świętuje rocznicę”. W latach osiemdziesiątych wychodzą drukiem: „Caf Panika” (1982), „Najpiękniejsza para piersi na świecie” (1986) oraz „Historyjki taksówkowe” (1988). Z 1992 roku pochodzi książka „Myśli zawiązane na supełek”. Jest to zbiór maksym, który bardzo wyraźnie sytuuje Topora w gronie spadkobierców surrealizmu. Następnie ukazują się: „Bal na ugorze” (1996), „Święta księga cholernego Proutto” (1998), „Made in Taiwan, Copyright in Mexico” (2000), „Alicja w Krainie Liter” (2001).
Działalność artystyczna Rolanda Topora była bardzo różnorodna, z powodzeniem nie tylko pisał, ale był także autorem plakatów, ilustracji książkowych, rysunków. Brał udział w przygotowaniu scenografii do filmu Federica Felliniego „Casanova”. Na podstawie powieści Topora „Chimeryczny lokator” powstał film Romana Polańskiego „Lokator” w którym sam zagrał. Wystąpił także w filmach: „Nosferatu, wampir” Wernera Herzoga (1979), „Miłość Swanna” Volkera Schlöndorffa (1983), „Viva la muerte” (1971) Fernando Arrabala. Był nagradzany na międzynarodowych festiwalach filmów animowanych za scenariusze, między innymi do „Ślimaków” (1966) i „Dzikiej planety” (1972). We Francji zdobył popularność wieloodcinkowym serialem telewizyjnym „Telechat” (Telekot), w którym połączył żywego aktora z lalkową animacją. Roland Topor zmarł 16 kwietnia 1997 roku na skutek wylewu krwi do mózgu.
Roland Topor
Nicolas Presl
ORIENTALIZM (grudzień 2020)
FABRYKA (Czerwiec 2013)
BOSKA KOLONIA (4.10.2013)
Syn swojego Ojca (LUTY 2014)
PRIAP (LUTY 2015)
Agnieszka Taborska
Foto: Anna Rezulak
KSIĄŻKI:
Człowiek który czeka.
premiera: listopad 2020
Agnieszka Taborska, pisarka, historyczka sztuki, romanistka, znawczyni surrealizmu. Autorka ponad 20 książek tłumaczonych na kilka języków, między innymi: „Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm”; „Okruchy amerykańskie”; „Abecadło Topora”; „Senny żywot Leonory de la Cruz”; „Wieloryb, czyli przypadek obiektywny”; „Niedokończone życie Phoebe Hicks”; „Nie tak jak w raju” (fragmenty opublikowane w „Dalkey Archive Best European Fiction 2017”). Tłumaczka Philippe’a Soupaulta, Gisèle Prassinos i Spaldinga Graya. Na podstawie jej książek powstały sztuki teatralne, oratorium, słuchowisko radiowe. Ilustrowane przez wybitnych artystów baśnie dla dzieci i dorosłych otrzymały wiele nagród i posłużyły za kanwę filmom animowanym. Do niedawna dzieliła życie między Warszawę a Providence, USA, gdzie wykłada – ostatnio zdalnie – w Rhode Island School of Design.
Forrest Gander
Forrest Gander – urodził się na pustyni Mojave w Kalifornii, dorastał w stanie Wirginia i studiował geologię w Kolegium Wilhelma i Marii w Williamsburgu. Następnie ukończył literaturoznawcze studia magisterskie na Uniwersytecie Stanowym San Francisco. Przez pewien czas mieszkał w Meksyku, po czym przeprowadził się do Arkansas, a tematem przewodnim swoich wierszy – w których chętnie czerpał z wiedzy geologicznej – uczynił krajobraz, traktując go jako pierwszy plan lub wręcz źródło akcji w poezji. Najbardziej znany jest z tomików poezji: „Be With” (2018), za który w 2019 r. otrzymał Nagrodę Pulitzera, „Eye Against Eye” (2005), „Torn Awake” (2001) oraz „Science & Steepleflower” (1998).
Gander jest przede wszystkim poetą, ale zajmuje się też przekładem, pisaniem powieści i esejów oraz redagowaniem antologii wierszy. Tłumaczył na język angielski twórczość meksykańskich poetek Pury López Colomé i Coral Bracho. Wspólnie z Kentem Johnsonem przełożył zbiór „Immanent Visitor: Selected Poems of Jamie Sáenz” (2002) i „The Night” (2007), który został wyróżniony nagrodą literacką PEN za najlepszy przekład. Tłumaczył również wiersze Nerudy opublikowane w tomiku „Then Come Back: The Lost Neruda Poems” (2016). Niektóre z nich ukazały się także w zbiorze „The Essential Neruda: Selected Poems” (2004). Gander był ponadto redaktorem dwujęzycznej antologii współczesnej twórczości poetek meksykańskich – „Mouth to Mouth: Poems by Twelve Contemporary Mexican Women” (1993). Wiersze samego Gandera zostały przetłumaczone na kilkanaście języków. Spod jego pióra wyszły też dwie powieści: „As a Friend” (2008) oraz „The Trace” (2014).
Peter Mickwitz
KSIĄŻKI:
Tajemnice uczuć. Historia naturalna
premiera: czerwiec 2020
Peter Mickwitz (ur. 1964) jest fińsko-szwedzkim poetą, eseistą i tłumaczem zaangażowanym w upowszechnianie wiedzy na temat szwedzkojęzycznej literatury z Finlandii. Mickwitz jest autorem kilku tomów wierszy i prozy poetyckiej, redaktorem antologii i laureatem nagród w Finlandii i Szwecji. Mieszka w Helsinkach, gdzie w swoim przedpokoju organizuje salon literacki.
GLORIA GERVITZ
Foto: Kevin M. Connors
KSIĄŻKI:
MIGRACJE
premiera: luty 2020
Gloria Gervitz urodziła się w 1943 roku w stolicy Meksyku, w rodzinie żydowskiej. Obecnie mieszka w San Diego, w Kalifornii. Studiowała historię sztuki, przełożyła na hiszpański dzieła Anny Achmatowej, Lorine Niedecker, Marguerite Yourcenar, Samuela Becketta i Clarice Lispector. W wieku 26 lat zaczęła pisać „Szacharit”: z czasem stał się on pierwszą częścią długiego poematu Migracje, który od 1979 roku ukazuje się co kilka lat w nieco innej formie. Przy każdej publikacji poemat rozrasta się, ewoluuje, porusza nowe tematy, jest żywym zapisem zmian – zmian perspektywy, tonu, wyobrażenia o świecie i o sobie samej – dokonujących się na przestrzeni trwającej wiele lat twórczej symbiozy poetki z jej jedynym tekstem poetyckim. Dzieło Glorii Gervitz porównywane jest do Pieśni Ezry Pounda, Cántico Jorgego Guillena oraz twórczości Saint-John Perse’a. W 2019 Gloria Gervitz otrzymała prestiżową Latynoamerykańską Nagrodę Poetycką imienia
Pabla Nerudy.
Svetlana Cârstean
Foto: Khashayar Naderehvandi
KSIĄŻKI:
TRADO
premiera: czerwiec 2019
Rumuńska poetka i tłumaczka. Zadebiutowała w 1994 roku w zbiorowym tomiku zatytułowanym Portret rodzinny/Tablou de familie wraz z T.O. Bobe, Răzvanem Rădulescu, Mihaiem Ignatem, Sorinem Gherguțem i Cezarem Paul-Bădescu. Za debiut indywidualny (Kwiat w imadle/Floarea de menghină, 2008)otrzymała nagrodę Związku Pisarzy Rumuńskich, czasopisma „România literară”, Państwową Nagrodę Poetycką im. Mihaia Eminescu oraz nagrodę Radia România Cultural w kategorii poezja. Tomik ukazał się również w Szwecji w przekładzie poetki Atheny Farrokhzad (2013). Kolejne tytuły to Grawitacja/Gravitație (2015) oraz wydany w Szwecji wspólnie z Atheną Farrokhzad Trado (2016). Poezje Svetlany Cârstean tłumaczone są na liczne języki. Poetka przez pięć lat prowadziła własną serię wydawniczą Stowarzyszenie Żywych Poetów/Cercul Poeților Apăruți) w wydawnictwie Pandora M, a od jesieni 2016 roku koordynuje nową kolekcję poetycką Vorpal w wydawnictwie Nemira.
LINN HANSÉN
KSIĄŻKI:
Przejdź do historii
premiera: czerwiec 2017
Nagroda im. Wisławy Szymborskiej 2018
LINN HANSÉN (1983) jest szwedzką poetką i redaktorką. Zadebiutowała w 2008 roku tomem poezji Ta i trä, za który otrzymała tytuł autora roku od Stowarzyszenie Pisarzy Szwedzkich Zachodniej Szwecji. Jest członkinią kolektywów literackich Sharks i G=T=B=R=G. Linn Hansén współpracuje z Festiwalem Poezji w Göteborgu i Festiwalem Literatury Queer. Jest redaktorką naczelną magazynu kulturalnego Glänta. Hansén konstruuje poezję z różnych stwierdzeń, pytań i sloganów, które pozornie nie mają ze sobą związku, ale jako całość świetnie opisują przepaść pomiędzy jednostką a systemem. W tomie z 2013 roku Gå till historien autorka rozprawia się z historią, zarówno z samą przeszłością jak i pojęciem „historii” jako opowieści o tym, co było.
Eliza Kącka
KSIĄŻKI:
Elizje
premiera: maj 2017
po drugiej stronie siebie
premiera: luty 2019
Eliza Kącka – ur. 1982 w Lidzbarku Warmińskim. Absolwentka polonistyki i międzyuczelnianych studiów humanistycznych. Współredaktor